Szczegóły

Utworzono: piątek, 13, listopad 2015

autor tekstu

AH

Świat się starzeje, a Polska jest w czołówce najszybciej starzejących się państw europejskich. Jak informuje Światowa Organizacja  Zdrowia WHO, w ciągu najbliższych 10 lat ilość seniorów podwoi się, a już niedługo po raz pierwszy w historii ludzkości, liczba osób dorosłych w wieku 65 lat i starszych będzie przewyższała liczbę dzieci w wieku poniżej 5 roku życia.

To oznacza, że na świecie będzie żyło więcej osiemdziesięciolatków i dziewięćdziesięciolatków niż kiedykolwiek wcześniej.  Eksperci ostrzegają, że ze względu na starzenie się społeczeństwa konieczna jest aktywizacja osób w średnim wieku i seniorów, a także dostosowanie warunków do potrzeb populacji o zmieniającej się strukturze wiekowej. W praktyce znaczy to tyle, że każdy z nas zestarzeje się i już dziś musimy zacząć myśleć o tym, jak sprawić, by nasze społeczeństwo było sprawne, zdrowe i zadowolone. Zatem zamiast bujanych foteli potrzebujemy aktywizacji osób starszych, a także rozpowszechnienia idei prowadzenia zdrowego trybu życia. Wzorem i nieocenionym źródłem inspiracji mogą być ogrody działkowe. „W zdrowym ciele, zdrowy duch" - mówi polskie przysłowie, a zdrowie to przecież jedyna rzecz na świecie, której kupić się nie da. Działkowcy, którzy na co dzień korzystają z ogrodów działkowych nie od dzisiaj mają świadomość, jak cenne są to tereny i jakie korzyści płyną z ich użytkowania. Ich dobroczynny wpływ na zdrowie to fakty potwierdzone wieloma badaniami. 

Minuty dla zdrowia  

Jak informują naukowcy z Uniwersytetów w Westminster i Essex w Wielkiej Brytanii, wystarczy zaledwie 30 minut pracy na działce tygodniowo, by poprawiło się nasze samopoczucie, a zarazem zmniejszyło ryzyko problemów psychicznych. Korzyści z przebywania na świeżym powietrzu i pracy na łonie natury jest jednak znacznie więcej. Badania pokazały, że działkowcy mają lepsze samopoczucie, zdrowie, samoocenę i wskaźnik BMI (miara prawidłowej masy ciała względem wzrostu), który ma znaczenie w ocenie zagrożenia chorobami związanymi z nadwagą i otyłością, np. cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca, miażdżycą. Co więcej, praca na działce wpływa na ludzi odstresowująco. Działkowcy biorący udział w badaniu odczuwali też mniejsze napięcie psychiczne i byli bardziej pogodni i rzadziej wpadali w gniew.  Uprawianie działki może odegrać ważną rolę w poprawie psychicznego samopoczucia u osób zamieszkałych w mieście, gdzie kontakt z naturą jest utrudniony, przez co istnieje podwyższone ryzyko problemów psychicznych - zauważa współautorka badań, dr Carly Wood z University of Essex. 

Pasja i hobby 

Wyniki badań potwierdzają też sami działkowcy. Pani Felicja z ROD „Pod brzozą" w Bydgoszczy ma już 90 lat, a mimo to wciąż pełna jest sił, zdrowia i energii. Jak sama określa - jest „pozytywnie zakręcona". Nikt, kto ją widzi nie dałby jej tyle lat, ile wskazuje metryka. Potrafi godzinami opowiadać o każdym krzaczku i każdej roślince znajdujących się u niej na działce, o tym jakie należy dać podłoże, kiedy przyciąć, a kiedy przesadzić. Tę pasję i miłość widać w działce pani Felicji - jest tam bowiem 20 krzewów dalii, 40 krzaków bukszpanu formowanych i przycinanych na kształt kuli, wspaniała kolekcja funkii o różnie wybarwionych ogromnych liściach, krzewy hortensji (bukietowe, pienne i ogrodowe), sosenka przycięta w kształcie czapy i magnolie. Pani Felicja obecną działkę użytkuje od 1982 roku. Wcześniej też miała działkę, ale została ona zlikwidowana wraz z całym ogrodem na cel publiczny. Skąd czerpie swoją wiedzę na temat ogrodnictwa? Jak sama zdradza, pochłania każdą publikację wydawaną przez Krajową Radę PZD i Wydawnictwo Działkowiec. Czyta nie tylko „działkowca", „Mój ogródek", „Vademecum Działkowca", ale także liczne broszury tematyczne - „cięcie letnie roślin sadowniczych", „letnie cięcie krzewów ozdobnych", „ściółkowanie gleby". Ponadto interesują ją wszystkie czasopisma dot. uprawy, pielęgnacji roślin i gleby. - Działka wyzwala we mnie dodatkową energię i utrzymuje mnie w dobrym zdrowiu fizycznym i psychicznym - mówi 90-letnia działkowiczka. Pomimo wykorzystania każdego skrawka ziemi pod rośliny kwitnące, na działce znalazło się też miejsce na warzywnik, w którym uprawia wspaniałe, dorodne pomidory. Zaś pod drzewami owocowymi w okresie kwitnienia można podziwie dywan z tulipanów. Pani Felicja to żywy dowód na to, jak zbawienny wpływ ma praca w ogrodzie na zdrowie i samopoczucie osób starszych.  - Zamiast kursów komputerowych podarujcie starszym osobom działki - zaapelowała na łamach krakowskich mediów do władz miejskich 87-letnia Eleonora Chmielarska z Bochni. Kobieta sama ma działkę, dlatego tym bardziej dostrzega pozytywne aspekty jej posiadania i chce, aby miasto udostępniło emerytom nieużytki, by można byłoby urządzić tam ogrody działkowe dla starszych osób. - Praca na działce daje mi sporo satysfakcji, ale też siłę. Mimo mojego wieku nie zażywam żadnych leków. Ruch na świeżym powietrzu jest najlepszym lekarstwem na starość -mówi pani Eleonora. 

Dla ducha i umysłu 

Szczęśliwi ci, którzy mają ogród działkowy, gdzie mogą odpoczywać na świeżym powietrzu w otoczeniu bujnej, pachnącej zielem i czuć w rękach ziemię. Co mają zrobić ci, którzy nie mają swojej działki? Okazuje się, że ogrody działkowe to miejsce, gdzie każdy - niezależnie od wieku - może znaleźć coś dla siebie. W ogrodach organizowanych jest wiele zajęć i aktywności, w których mogą uczestniczyć wszyscy mieszkańcy miast, bez konieczności posiadania działki w ROD. Są to nie tylko wszelkiego typu imprezy, festyny i zabawy w ROD. Ogrody działkowe otwierają swoje bramy i zapraszają seniorów do korzystania z letniego wypoczynku na łonie natury. Uczestnicy nie uprawiają wówczas działek, ale i nie leżą czekając na opaleniznę. Popularne „wczasy na działkach" organizowane przez Zarządy ROD bogate są w zajęcia ruchowe: naukę tańca, gimnastykę, czy wykłady z ciekawych dziedzin życia. Kiedy zaś kończą się wakacje i przychodzi zima, to ogrody działkowe przenoszą aktywność do domów działkowca, gdzie organizowane są wspólne spotkania, warsztaty i inne zajęcia.  Pod koniec października br. na terenie ROD „Energetyk" w Zabrzu zorganizowano Jesienny Turniej Szachowy, w którym mogli wziąć udział zarówno mieszkańcy Zabrza, jak i działkowcy z zabrzańskich ROD. - To pierwsza tego typu inicjatywa, a jej celem była integracja nie tylko działkowców z 30 zabrzańskich ogrodów, ale także lokalnej społeczności. Do współpracy zaprosiliśmy Radę Dzielnicy i Klub Uczniowski, który propaguje szachy wśród młodzieży i osób starszych - mówi Marta Pawłowska Prezes ROD „Energetyk", która potwierdza, że pomysł okazał się bardzo trafiony. Zainteresowanie przerosło najśmielsze oczekiwania. Uczestnicy chwalili inicjatywę i chcą kontynuować dalej szachowe pojedynki. - Chcemy aktywizować wszystkich seniorów nie tylko tych z ogrodów działkowych, a propagowanie gier umysłowych uważam za dobry kierunek działania. Bałabym się zrobić zajęcia ruchowe. Nie każdy jest w stanie ćwiczyć, pływać i uczestniczyć w wysiłku fizycznym, a przecież równie ważny jest sprawny umysł - dodaje prezes Pawłowska, która zapewnia, że podobne inicjatywy są już w przygotowaniu i będzie ich jeszcze więcej.

Kto chce, ten korzysta 

Ciekawych zajęć organizowanych w ROD nie brakuje. Członkowie klubu seniora „Działkowiec" spotkali się niedawno w ROD „Urodzaj" w Poznaniu na pierwszych warsztatach nauki decoupage. Prace plastyczne pozwalają na poprawę sprawności manualnej rąk. Decoupage to technika zdobnicza polegająca na przyklejaniu na odpowiednio spreparowaną powierzchnię (drewna, metalu, szklą, tkaniny, plastiku, ceramiki) wzoru wyciętego z papieru lub serwetki papierowej, a następnie pola-kierowaniu przedmiotu. W zajęciach uczestniczyć może każdy, kto chce i zapisze się na zajęcia. Działkowcy organizują się nie tylko w ogrodach, ale wychodzą też z inicjatywą do społeczności lokalnych. W Grudziądzu powstał Działkowy Klub Zainteresowań, który za zadanie obrał sobie propagowanie wśród działkowców, zainteresowań twórczych oraz wiedzy ogrodniczej poprzez wymianę doświadczeń. Zabiegani we współczesnym świecie ludzie mają coraz mniej okazji do spotkań twarzą w twarz, z ludźmi o różnych zainteresowaniach. Stąd klub pragnie przełamać stereotypy, konfrontować różne spojrzenia, wymieniać się wiedzą i umiejętnościami a przy tym wspierać w tych obszarach, gdzie młodzi i starsi mogą się uzupełniać. Jak podkreślają uczestnicy spotkań - tematów jest bez liku.  Propozycji nie brakuje też dla tych, którzy wolą aktywność ruchową. Kilkanaście kilometrów od centrum Łodzi w ROD „Polanka" powstał park aktywnej rehabilitacji na świeżym powietrzu. Projekt ten to realizacja programu działania Polskiego Związku Działkowców w zakresie zagospodarowania i modernizacji ROD oraz przystosowania ogrodu do nowych funkcji. Pozwala on działkowcom dbać o swoją kondycję. Ponadto w ramach projektu „EKO-SENIOR" współfinansowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych (ASOS), łódzcy działkowcy 60+ mogli uczestniczyć w spotkaniach i bezpłatnych konsultacjach z doświadczonymi ekspertami z zakresu dietetyki, zdrowej żywności i zdrowego odżywania, a przede wszystkim ekologicznych upraw na działkach. 

Senior- WIGOR w ROD 

Podobnych inicjatyw skierowanych w szczególności do osób starszych jest w całej Polsce wiele. Współcześni seniorzy są nad wyraz aktywni i sprawni, a ogrody działkowe robią co mogą, by wychodzić naprzeciw oczekiwaniom lokalnych społeczności, jak i samych działkowców. Ogrody to prawdziwy skarb, dlatego należy odpowiednio o nie dbać i stale starać się poprawiać ich stan oraz unowocześniać ich infrastrukturę, aby mogły służyć jak największej rzeszy społeczeństwa. Ogrody są bez wątpienia znakomitym miejscem organizowania czasu wolnego dla osób aktywnych, będących w dojrzałym wieku. Ogrody posiadają często doskonałe zaplecze w postaci domów działkowca i terenów wspólnych, które znakomicie nadają się do wykorzystania. Dlatego jedną z propozycji ich wykorzystania jest tworzenie profesjonalnych dziennych domów pobytu seniorów. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zobowiązało się przeznaczyć na ten cel aż 370 mln zł do 2020 roku w ramach programu „Senior-Wigor". Każda jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać jednorazowe wsparcie finansowe na utworzenie placówki nawet do 250 tys. zł. Na adaptację budynku przewidziano aż do 180 tys. zł, natomiast dotacje na wyposażenie domu jednorazowo mogą wynieść aż 70 tys. zł. Z budżetu państwa zostanie też sfinansowana jedna trzecia kosztów utrzymania seniora w domu dziennym. Inwestycja może być przeprowadzana w ROD w ramach partnerstwa z samorządem. Współczesne domy seniora to połączenie uniwersytetu trzeciego wieku, klubu seniora, biblioteki i gabinetu rehabilitacyjnego w jednym. Warto pomyśleć o tym, jakie korzyści mogłyby przynieść takie inwestycje w ogrodach nie tylko działkowcom, ale i mieszkańcom miast. Nabór wniosków odbywa się w czerwcu, jednak ich przygotowanie to wiele pracy, którą warto zacząć już dziś!  Ogrody działkowe to nie tylko miejsce dla młodych małżeństw z dziećmi, ale też przede wszystkim dla seniorów, których z roku na rok przybywa w Polsce lawinowo. 14 listopada w Polsce obchodzony jest Dzień Seniora. To znakomita okazja do tego, by zwrócić się z apelem do wszystkich Zarządów ROD o podejmowanie działań w środowiskach lokalnych, które przyniosą pomoc i radość seniorom, a także pozwolą im aktywnie włączyć się w życie lokalnej społeczności. Polski Związek Działkowców prowadzi program modernizacji działek oraz przeznacza dotacje na celowe inwestycje w ogrodach, a w ostatnim czasie rozpoczął także starania o uzyskanie wsparcia finansowego z funduszy Unii Europejskiej na rozwój ROD. Wszystko po to, aby stale poprawiać stan ogrodów i sprawiać, by jeszcze lepiej służyły społeczności miasta, a także zwiększały ich atrakcyjność dla wszystkich grup wiekowych. Ogrody działkowe mogą też zdobywać potrzebne fundusze na rozwój ROD w ramach budżetów obywatelskich i dotacji celowych z budżetów gminy. Ogrody działkowe to prawdziwy skarb narodowy. Wciąż jest jeszcze wiele dobrego do zrobienia... 

AH