Szczegóły

Utworzono: wtorek, 21, marzec 2017

autor tekstu

Źródło: kurier Szczeciński

Rozmowa z Tadeuszem Jarzębakiem, prezesem Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Szczecinie

– Ile hektarów na terenie Szczecina zajmują ogródki działkowe?

– Ponad 1200 hektarów. Natomiast w całym okręgu szczecińskim to jest 2500 ha. W samym Szczecinie mamy ponad 25 tysięcy ogródków działkowych. Przyjmując, że z jednej działki korzystają średnio 3-4 osoby, łatwo policzyć, że w Szczecinie w różny sposób z działką jest związanych 100 tys. mieszkańców.

To jedna czwarta populacji miasta. Średnia wieku działkowca to jest w tej chwili 50 plus. Ale ten działkowiec przychodzi z wnukami. Wcale nierzadko jest tak, że już trzecie pokolenie się wychowuje na tej samej działce. Sporo działek jest też w posiadaniu młodych małżeństw.

– A czy są jeszcze wolne działki w naszym mieście?

– Mamy ich dość dużo. Problem polega na tym, że są one zlokalizowane w mało atrakcyjnych dzielnicach Szczecina, na obrzeżach miasta – na Skolwinie, Drzetowie. Myślę jednak, że wraz z nowymi inwestycjami mieszkaniowymi w tej części miasta, i również i te ogrody z czasem znajdą gospodarza.

– Przez lata zmienił się charakter działek. Coraz mniej na nich grządek, a coraz więcej trawy.

– Po wojnie była bieda, to każdy siał warzywa. Ale teraz znów widzimy powrót do tego, by jednak na tej działce rosło choć trochę warzyw, bo pojawiła się moda na żywność ekologiczną, niepryskaną, właśnie taką z własnego ogródka. Działki stały się prawdziwym poligonem doświadczalnym. Działkowcy testują różne odmiany kwiatów, warzyw i owoców. Sąsiedzi chwalą, podziwiają i sami też próbują u siebie. To dobrze. Na działkach jest możliwość zachowania bioróżnorodności, o co trudno jest np. w rolnictwie, czy ogrodnictwie prowadzonym na dużą skalę. Proszę sobie wyobrazić, że na nasze działki powróciły żaby, a to oznacza, że jest to czyste środowisko.

– A jak układa się współpraca PZD z władzami Szczecina?

– Działkowcy nie są p_ępkiem świata. Rozumiemy, że miasto się musi rozwijać i nie jest naszą intencją przeszkadzać w tym samorządowi. Natomiast naszym celem jest ochronić jak najwięcej ogrodów, by one pozostały w mieście. Bo są przecież zielonym płucem Szczecina, enklawą dla mieszkańców. Obywatelska ustawa o rodzinnych ogrodach zagwarantowała nam, że jeżeli już musi być zabrany ogród działkowy, to odbywa się to w sposób cywilizowany, czyli działkowcy dostają odszkodowanie z tego tytułu, a podmiot, który likwiduje działki, w myśl ustawy, powinien ten ogród odtworzyć w innym miejscu. 
 
– Czy wspomniana ustawa z 2013 r. dostatecznie zabezpiecza interesy ogrodów?

– To naprawdę dobra ustawa i spełnia najważniejsze oczekiwania działkowców. Dzięki zachowaniu ciągłości praw do terenów ROD, wykluczyła ona możliwość dzikiej likwidacji ogrodów. Zabezpieczyła ona także interesy gmin. Zmiana ustawy byłoby to zło najgorsze, jakie mogłoby spotkać działkowców, bo dzisiaj lepszej ustawy nie będzie.

– Mija 35 lat od utworzenia Polskiego Związku Działkowców. Jakie wyzwania stoją przed organizacją?

– W ubiegłym roku w całej Polsce odbył się powszechny przegląd wszystkich ogrodów. W naszym okręgu pracowało dwadzieścia komisji. Wnioski płynące z raportu są takie, że wciąż są ogrody bez dostępu do wody i prądu. Te trzeba dofinansować. Natomiast druga sprawa to problem ludzi mieszkających na działkach. My mamy w tej chwili ponad 1000 takich osób, z czego ponad 300 to są dzieci w wieku szkolnym. Leży nam to na sercu, by tych ludzi – z pomocą samorządów – pomału wyprowadzać z bezdomności. I tu wiele nadziei wiąże związek z programem wojewody dotyczącym pomocy bezdomnym. Jedno jest pewne, tych rodzin nie można zostawić samym sobie. A z drugiej strony nie mogą też mieszkać na działkach, bo ustawa o ROD tego wyraźnie zabrania. Poza tym, ogrody nie są do tego przystosowane, nie mają odpowiedniej infrastruktury, dostępu do kanalizacji. Od razu rodzi się zatem kolejny problem – zatruwania środowiska.

– Jubileusz jest dobrą okazją do zaakcentowania społecznej roli Rodzinnych Ogrodów Działkowych

– Głównym celem, jaki stawia sobie związek, jest otwarcie ogrodu na potrzeby miasta. Nie chcemy się zamykać się w granicach ogrodzonej wysokim żywopłotem działki. Idziemy w tym kierunku, by otworzyć ogrody dla społeczności, robić miejsca do wypoczynku dla wszystkich, nie tylko dla działkowców, place zabaw, zachęcać do korzystania z działkowych świetlic. Gros z nich to zadbane budynki, które często stoją po prostu niewykorzystane, a mogłyby służyć ludziom. Pomysłów i możliwości wykorzystania potencjału ogrodów jest dużo, tylko to wymaga wspólnego programu z miastem. Polski Związek Działkowców ma program społeczny i jest otwarty na propozycje samorządu, organizacji społecznych i pozarządowych.

– Dziękuję za rozmowę

Działkowcy świętują

Najwcześniejsze wzmianki o pierwszym ogrodzie działkowym na ziemiach polskich sięgają początku XVIII wieku, ale ogrodnictwo działkowe w zorganizowanym systemie datuje się od powstania ogrodu „Kąpiele Słoneczne” w Grudziądzu. 

W Europie pierwsze zorganizowane ogrody działkowe powstały w Niemczech i Anglii. Idea ogrodnictwa działkowego szybko rozpowszechniła się na terenie wszystkich zaborów, głównie w Wielkopolsce, na Śląsku i na Pomorzu. Od początku nie chodziło tylko o uprawę warzyw i owoców na własne potrzeby. Ogrody pełniły ważną rolę społeczną, integrowały ludzi, pełniły funkcję rekreacyjno-wypoczynkową i zdrowotną. Pierwszy odnotowany zespół ogrodów powstał w Grudziądzu u schyłku XIX w. i istnieje do dziś. Geneza jego nazwy – „Kąpiele Słoneczne”, kryje się w metodach leczniczych propagowanych przez jego założyciela, doktora Jana Jalkowskiego. Członkowie powołanego przez niego „Towarzystwa naturalnego stylu życia” na pół obnażeni „uprawiali gimnastykę, treningi, leżakowanie, lub też brali kąpiele w specjalnie do tego celu przygotowanych wannach napełnionych mułem torfowym, nagrzanym promieniami słońca” – czytamy w kronikach tego ogrodu.

Na Śląsku czy w Wielkopolsce nie brakuje ogrodów działkowych, które w tym roku będą świętować jubileusz 120-lecia. Kilkanaście ogrodów szczecińskich będzie natomiast obchodzić swoje 70-lecie. Taki jubileusz obchodzi także Okręgowy Zarząd PZD w Szczecinie, gdyż pierwsze zebranie Wojewódzkiego Związku Towarzystw Ogrodów Działkowych odbyło się w czerwcu, 70 lat temu.

Źródło: kurier Szczeciński