Szczegóły

Utworzono: poniedziałek, 29, styczeń 2018

autor tekstu

Prezydium OZ

W związku z publikacją na stronie internetowej  Ministerstwa Sprawiedliwości projektu ustawy o zrekompensowaniu niektórych krzywd wyrządzonych osobom fizycznym wskutek przejęcia nieruchomości lub zabytków ruchomych przez władze komunistyczne po 1944 r. w dniu 20 października 2017 roku, Prezydium Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców w Szczecinie wskazuje, iż w przedmiotowym projekcie istnieje konieczność kompleksowego uregulowania zagadnień prawnych związanych z reprywatyzacją terenów, na których zorganizowane są rodzinne ogrody działkowe.

Nie ulega bowiem wątpliwości, iż sprawy roszczeniowe, co do gruntów na których zorganizowane są rodzinne ogrody działkowe, a co za tym idzie roszczenia kierowane zarówno do działkowców jak również Polskiego Związku Działkowców wymagają uregulowania ustawowego. W Okręgu Szczecińskim PZD roszczeniami objętych jest 8 Rodzinnych Ogrodów Działkowców o powierzchni 18,1600 ha oraz 350 działek, z czego roszczenia aktywne obejmują 1 Rodzinny Ogród Działkowy o powierzchni 1,7100 ha i 45 działek ogrodowych.

Obecny projekt tzw. „dużej ustawy reprywatyzacyjnej” nie daje gwarancji zachowania trwałości ogrodów w stosunku do gruntów rodzinnych ogrodów działkowych objętych roszczeniami osób trzecich.  W związku z powyższym przedmiotowa ustawa winna uwzględniać tereny  ROD objęte roszczeniami, w ten sposób, aby wykluczyć możliwość zwrotu w naturze terenów, na których istnieją rodzinne ogrody działkowe. W związku z powyższym PZD Okręg w Szczecinie pozytywnie opiniuje projekt ustawy w zakresie w jakim  ustawa zakazuje zwrotu gruntów w naturze, a wyłącznie przewiduje możliwość uzyskania odszkodowania. Niemniej zakres przedmiotowej ustawy powinien być rozszerzony o dopisanie w art. 2 pkt 3 jako podstawy do zastosowania „dużej ustawy reprywatyzacyjnej” art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. W świetle obowiązujących przepisów tj. w oparciu o art. 136 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140. W związku z powyższym w przypadku, w którym doszło do wywłaszczenia na podstawie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, a cel wywłaszczenia nie został zrealizowany przepisy „dużej ustawy reprywatyzacyjnej” nie znają zastosowania, a poprzedni właściciel będzie miał prawo domagać się zwrotu nieruchomości w oparciu o art. 136 i 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Mając powyższe na uwadze celowe jest wprowadzenie do przedmiotowego projektu zmian, które rozszerzą zakres zastosowania przedmiotowej ustawy o wywłaszczenie, które miało miejsce na podstawie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości i wyłączenie zastosowania przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami umożliwiających zwrot nieruchomości w naturze.

W Okręgu Szczecińskim, na podstawie wyżej wskazanych podstawach prawnych z wnioskiem o zwrot wywłaszczonej nieruchomości wystąpił spadkobierca byłego właściciela nieruchomości. W 2006 roku spadkobierca byłego właściciela wystąpił z wnioskiem do Gminy Police o zwrot wywłaszczonych nieruchomości nabytych przez Skarb Państwa, na których położony jest ROD Bartoszewo w Bartoszewie. Jako podstawę prawną żądania wskazał art. 136 ust. 3 i art. 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami w związku ze zbyciem nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Nadmienić tylko należy, iż przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło odpłatnie, na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, a sprzedający  otrzymał należne mu wynagrodzenie. Biorąc jednak pod uwagę treść obowiązujących obecnie przepisów spadkobierca ma prawo żądać zwrotu nieruchomości, a zaspokojenie roszczeń nie może nastąpić poprzez zapłatę chociażby należnego odszkodowania. Na uwagę zasługuje fakt, iż roszczenie o zwrot dotyczy części terenu położonego w samym środku Rodzinnego Ogrodu Działkowego, na którym zlokalizowane jest 45 w pełni zagospodarowanych działek ogrodowych. W związku z czym wiązało by się to z koniecznością likwidacji całego Rodzinnego Ogrodu Działkowego, a koszty likwidacji byłyby niewspółmiernie wysokie do wartości nieruchomości będącej przedmiotem wywłaszczenia. Uznając nawet zasadność roszczeń poprzedniego właściciela nieruchomości, w realiach niniejszej sprawy zasadne jest, z uwagi na zasady racjonalizmu, współżycia społecznego, jak również zasady ekonomiki wyłączenie możliwości domagania się zwrotu w naturze przedmiotowej nieruchomości i zaspokojenie roszczeń wyłącznie poprzez wypłatę odszkodowania z uwzględnieniem otrzymanego już wcześniej wynagrodzenia. 

Wymaga to jednak wprowadzenia stosownych uregulowań do projektu ustawy  o zrekompensowaniu niektórych krzywd wyrządzonych osobom fizycznym wskutek przejęcia nieruchomości lub zabytków ruchomych przez władze komunistyczne po 1944 r.

Prezydium OZ w Szczecinie

Otrzymują:

Minister Infrastruktury i Budownictwa,

Rada Ministrów,

Rządowe Centrum Legislacji,

Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów,

Stały Komitet Rady Ministrów,

Rzecznik Praw Obywatelskich.