Szczegóły

Utworzono: piątek, 23, październik 2020

autor tekstu

T. Napiórkowska

„Ogrody działkowe stały się ważnym urządzeniem pozwalającym szerokim masom ludności miejskiej na korzystanie z powietrza, słońca i przestrzeni. Korzystanie z owoców pracy dla siebie we własnym ogródku. Ogrody działkowe pozwalają na inny niż dotychczas sposób spędzania swobodnego czasu, pozwalają oddychać innym powietrzem, dają odpoczynek skołatanym w walce rzeszom miejskim, pozwalają człowiekowi żyć pełniej i swobodniej”.

Przytoczone słowa nie pochodzą z żadnego opracowania ostatnich lat sporządzonego na zamówienie Polskiego Związku Działkowców. Napisała je Maria Kuropatwińska w wydawnictwie z 1928 roku pt. „Ogrody działkowe, a kultura miast”

Przytoczenie tych słów we wstępie do opracowania dotyczącego polityki społecznej Szczecińskiego Okręgu Polskiego Związku Działkowców ma jednak swój głęboki sens.

Kultura wskazywana jest bowiem jako jeden z najważniejszych czynników rozwoju społecznego. Jeden z najważniejszych, lecz nie jedyny! Dla naszego regionu, w którym funkcjonuje działkowa społeczność i jej organizacja, ważne są także inne; społeczne i ekonomiczne wymiary dostępu do rekreacji oraz społecznej integracji, której polem stały się tereny Rodzinnych Ogrodów Działkowych.

Czym są owe „społeczne rabatki” i jakimi z nich plonami może pochwalić zachodniopomorska rodzina działkowców ?

Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na pogłębiającą się z roku na rok i to na wielu płaszczyznach, współpracę z samorządami. Ustawa o ROD, której przyjęcie stało się przełomowym dla działkowców wydarzeniem, otworzyło szerokie pole takiej współpracy. Wcześniej bowiem, Ogrody Działkowe traktowane były różnie w zależności od nastawienia władz w danej miejscowości. Ustawowe usankcjonowanie ROD sprawiło, że z petenta działkowcy stali się partnerem. To partnerstwo poszerzyło możliwości aktywności na niwie lokalnej polityki społecznej w znacznie szerszym niż dotychczas zakresie.

Wyraz temu daliśmy m.in. w dokumentach przyjętych podczas IX Okręgowego Zjazdu 19 września 2019 roku w stanowisku w sprawie współpracy z samorządami gmin i wsparcia rodzinnych ogrodów działkowych, w którym czytamy m.in.: „Rodzinne Ogrody Działkowe mają wiele do zaproponowania dla gmin. Zarządy ROD muszą być traktowane jako partnerzy w rozwiązywaniu społecznych problemów i do osiągnięcia ogólnie zaplanowanych celów”.

W tym samym dokumencie działkowcy zwrócili się do wszystkich samorządów gmin szczecińskiego okręgu PZD o pełne zrozumienie ustawowych intencji i udzielanie Ogrodom pomocy w oparciu o długofalową politykę rozwoju gmin. Jak potrzebnym i skutecznym okazał się ten dokument, mogliśmy się o tym przekonać w kolejnych latach. W odpowiedzi, włodarze miast i gmin występowali niejednokrotnie do organów stanowiących, z inicjatywami wspierającymi rozwój tej współpracy. Władze Okręgu Szczecińskiego PZD dawały z kolei wyraz satysfakcji i wdzięczności w pismach kierowanych do włodarzy m.in. Szczecina, Świnoujścia, Pyrzyc i innych miejscowości.

W dzisiejszych czasach kształtowanie polityki społecznej musi nierozerwalnie wiązać się z inną – polityką informacyjną. W tym kontekście cieszy wzrost zainteresowania mediów inicjatywami działkowców. Nasze działkowe sprawy prezentuje prasa, radio i telewizja już od lat 70-tych XX wieku. Np. reporterzy oddziału TVP Szczecin relacjonują życie Ogrodów. To zainteresowanie nie zmalało, a wręcz wzrosło w ostatnich miesiącach, w których życie społeczne Polaków ogniskuje się wokół zwalczania zagrożenia wirusem Covid-19.

Rozprzestrzenianie się zagrożenia stało się niespodziewanym testem na podkreślenie społecznej roli ROD, także w naszym okręgu stały się ostatnie miesiące, czas naznaczony zagrożeniem rozprzestrzeniania się wirusa Covid-19. Wobec informacji o zagrożeniu pandemią i wprowadzania kolejnych obostrzeń, naturalnym odruchem obronnym stało się poszukiwanie zajęć i miejsc stanowiących pewny azyl bezpieczeństwa. Nie schron jednak, ale przestrzeń, w której bezpiecznie odetchnąć można pełną piersią, a spotkanie sąsiada przywracać będzie wiarę w powrót normalności, społecznej więzi – przeciwieństwa pandemicznej izolacji.

„W czasach koronawirusa wróciła moda na ogródki działkowe”- tytuł jednej z publikacji  „Gazety Wyborczej”- to dowód na to jak, w kryzysowej sytuacji, potrzebną jest przestrzeń rekreacji stworzona przez Polski Związek Działkowców.

Biorąc pod uwagę to, że wcześniej z powodu pandemii zamknięty został dostęp do parków, siłowni pod chmurką, polan biwakowych oraz plaż, ostatnim miejscem, gdzie można było swobodnie przebywać na świeżym powietrzu, stały się Rodzinne Ogrody Działkowe. Wymagało to oczywiście samodyscypliny działkowców, ale i ten egzamin nasza społeczność zdała „na piątkę”.

Nadzwyczajna sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się wirusa wymusiła rewolucyjne zmiany w sposobie komunikowania się, dyskusji i informowania działkowców o zmianach w dostępie do działek. Musieliśmy nauczyć się zdalnej komunikacji, korzystania z komputerów, opanowania programów służących komunikowaniu się na odległość. Cały czas intensywnie pracował Zarząd Okręgu i Zarządy Działek. W działkowych świetlicach wyznaczano dyżury, w czasie których można było zadzwonić i wyjaśnić interesujące działkowców sprawy. Dla potrzeb regularnych posiedzeń Okręgowy Zarząd z powodzeniem używał internetowego komunikatora ZOOM. 

Także działkowa społeczność przyjęła przy tym, ze zrozumieniem ograniczeń; rezygnację z licznych spotkań towarzyskich, rodzinnego grillowania itp. Nieocenionym wzmocnieniem psychiki ludzkiej, zmęczonej epidemicznymi zagrożeniami była tu jednak swoista wolność blisko natury. Powróciła, obecna już w naszej wcześniejszej historii, tęsknota za własnoręcznie wyhodowanymi warzywami i owocami, zdrowymi przetworami.

Przykłady tego znajdziemy w telewizyjnych archiwach

https://szczecin.tvp.pl/45083005/ogrody-dzialkowe

/np. https://szczecin.tvp.pl/45083005/!# /

Działkowcy mogą liczyć także na nagłaśnianie swoich kłopotów.

https://szczecin.tvp.pl/33321032/podtopione-dzialki /

Polityka społeczna w wydaniu działkowców okręgu szczecińskiego to również wierność tradycji. Działkowe dożynki gromadzą przede wszystkim (choć nie tylko!) działkowców. Takie spotkania są okazją nie tylko do kontynuacji dawnych zwyczajów. Równie ważna jest tu integracja pokoleń i umacnianie więzi łączących działkowców. W ośrodkach takich jak np. Świnoujście gośćmi uroczystości regularnie są władze miasta, a radosne chwile są okazją także do prezentacji osiągnięć i rozmów o problemach.

http://www.tvslowianin.pl/index.php/3310-dozynki-w-rod-granica

Pandemia wymusiła i na tym polu zmiany. Co trzeba jednak podkreślić, działkowcom udało się znaleźć sposoby by tradycji stało się zadość. Symboliczne Dni Działkowca odbywały się z zachowaniem sanitarnych zasad. Ogrody, które zdecydowały się na dochowanie wierności tej pięknej tradycji nie organizowały tłumnych zabaw, ale symboliczne spotkania w plenerze lub działkowych świetlicach. Tak działkowe dożynki obchodziły m.in. działkowcy ROD w Dobrzanach. Działkowa brać z satysfakcją przyjęła wystąpienia Prezesa PZD Eugeniusza Kondrackiego (9 września) oraz Prezesa Okręgu w Szczecinie Tadeusza Jarzębaka (9 i 10 września).

Covidowe Dni Działkowca stały się także okazją do podkreślenia korzystnej współpracy z władzami samorządowymi. W inny niż zazwyczaj sposób uhonorowano życzliwych działkowcom włodarzy. Delegacje Działkowców odwiedzały symbolicznymi koszami dożynkowymi gabinety urzędników.

Dużą w tym rolę odegrały Kolegia Prezesów, a „dożynkowe spotkania wykorzystano jako okazję do dyskusji o najważniejszych problemach działkowców, w których rozwianiu pomóc mogą włodarze. Tak było m.in. w Świnoujściu, gdzie delegację działkowców przyjął prezydent Janusz Żmurkiewicz i jego zastępca Barbara Michalska.  

Warto podkreślić współpracę z seniorami. Kluby i organizacje skupiające osoby nieaktywne już zawodowo są żywo zainteresowane naszą ofertą. Mieliśmy tego liczne dowody. Seniorzy nie tylko na działkach pracują, ale także realizować tu mogą swoje pasje, artystyczne zdolności. To środowisko aktywnie włącza się w organizację działkowych imprez, w tym tradycyjnych dożynek. Przykładem może być Klub Seniora „Złoty Wiek” największej świnoujskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Słowianin”  

Wszyscy wierzymy, że chwile integrujące wspólnotę działkowców, przeżywane w zdrowym i urokliwym otoczeniu ogrodów powrócą. Warto wykorzystać obecny czas lockdown’u na opracowanie nowych, atrakcyjnych dla współczesnych rodzin form integracji, wspólnej zabawy. Warto także pomyśleć o kontynuacji zachęcania najmłodszych do kontaktu z naturą, organizację nie tylko spotkań służących zabawie, ale także edukacji; konkursów, plenerowych lekcji.

To zadanie, którego trzeba podjąć się już by „powrót do normalności” zaowocował kolejnymi aktywnościami, dającymi jeszcze mocniejsze niż dotąd argumenty – jak ważną społecznie przestrzenią są w Zachodniopomorskim Rodzinne Ogrody Działkowe.

Teresa Napiórkowska